Cobra

Cobra

De Cobra beweging werd gevormd in 1948 door een groep Europese avant-gardistische kunstenaars. De naam komt van de eerste letters van hun woonplaatsen: Copenhague, Bruxelles en Amsterdam. Het symbool van de beweging is een opgerolde slang. De Cobra beweging reageerde op verschillende heersende tendensen. Zo was het een reactie op de stijl van de Franse surrealisten. In tegenstelling tot de surrealisten wilden zij zonder vooropgezet plan en met veel fantasie werken; de verbeelding werd geprikkeld tijdens het schilderen. Daarnaast verzette zij zich tegen de regels van de academies waar te veel de nadruk werd gelegd op de esthetiek en het intellectuele van de schilderkunst. Het was ook een verzet tegen de Tweede Wereldoorlog dat had aangetoond waar ‘het intellect’ toe instaat was. Inspiratie haalden de kunstenaars uit de pure en onschuldige kindertekeningen, mythen, volkskunst, primitieve kunst en outsider art. Kunst was voor de Cobra kunstenaars universeel, populair, expressief en primitief waarbij het centraal stellen van spontaniteit en directheid leidde tot bonte schilderijen die zijn uitgevoerd met energieke penseelstreken. Daarnaast experimenteerden ze met materialen en zochten ze samenwerkingen op met dichters en beeldhouwers. Terugkerende onderwerpen waren de vogel, de kat, de hond en de slang. Maar ook fantasiebeesten en mens-dieren. Een van de bekendste Cobra kunstenaars was Karel Appel. Zijn werk kenmerkt zich door de vet geschilderde, felgekleurde expressionistische schilderijen waarin hij de spontaniteit van kindertekeningen vermengt met volwassenheid, organisatievermogen, gevoel voor schoonheid en kennis van de kunstgeschiedenis. Zo bestudeert hij het werk van Rembrandt, Van Gogh, Picasso en Mondriaan nauwkeurig. Appel experimenteerde erop los en zocht de grenzen van de kunst op, alleen maar ook samen met kunstenaars uit andere disciplines als dichters, muzikanten en choreografen. In 1951 viel de Cobra groep uiteen. Dotremont, de woordvoerder en het sleutelfiguur in de organisatie, was toen ernstig ziek en er was behoefte om creaties op een meer individuele manier voort te zetten in plaats van groepsgericht.